نرخ جدید سود سپرده بانکی برای حساب کوتاه‌مدت عادی کاهش پیدا کرده و از حالا به بعد پنج درصد در نظر گرفته می‌شود. نگهداری پول هنگفت راکد در چنین حسابی عملا توجیه منطقی نخواهد داشت
نرخ جدید سود سپرده بانکی سه تا ۴.۵ درصد افزایش پیدا کرده است و باعث می‌شود سپرده‌گذاران خیلی جدی به تغییر استراتژی‌های معمول خود فکر کنند. در بخشنامه بانک مرکزی آمده، تکلیف سپرده‌های کوتاه‌مدت از روز سه‌شنبه ۱۱ بهمن، روشن است و باید طبق قانون جدید با آن‌ها رفتار شود، اما بانک‌ها دستور دارند تا پایان مدت قرارداد به عهد و پیمان خود درباره حساب‌های بلندمدت وفادار باقی بمانند. در بعضی موارد، نگهداری پول در حساب با شرایط قبلی به‌صرفه نیست. برداشت زودتر از موعد پول و افتتاح حساب سپرده جدید، وقتی جزو گزینه‌ها خواهد بود که پرداخت خسارت در قالب «شکست سود» منطقی به‌نظر برسد. علاوه بر سود سپرده بانکی، سود تسهیلات هم قرار است عوض ۱۸ درصد، با نرخ سود ۲۳ درصد محاسبه شود. تمام موارد بالا را باید در کنار هم بررسی کرد و در نهایت با توجه به نرخ تورم و ریسک بازدهی سایر بازارها، می‌توان به سوال اصلی پاسخ داد. آیا سود سپرده بانکی واقعا می‌تواند رضایت صاحبان حساب را جلب کند؟
دوراهی سخت، پیش روی صاحبان حساب کوتاه‌مدت
نرخ جدید سود سپرده بانکی حداقل پنج درصد و حداکثر ۲۲.۵ درصد خواهد بود. بیشترین سود نصیب گروهی می‌شود که برای سه‌سال به بانک اعتماد می‌کنند. نرخ سود سپرده‌های دوساله، معادل ۲۱.۵ درصد است و اگر برای یکسال سرمایه خود را به بانک بسپارید، سود آن را با نرخ ۲۰.۵ درصد محاسبه و واریز می‌کنند. این عدد بالاترین میزان سود قابل پرداخت به سپرده‌های یکساله در طول تاریخ بانکداری کشور است. در سال‌های گذشته نرخ سود سپرده بانکی یکساله نهایتا ۱۶ درصد بود. از آن‌طرف در سال‌های پایانی جنگ بانک‌ها به صاحبان حساب‌های سپرده یکساله نهایتا ۹ درصد سود پرداخت می‌کردند.
نرخ جدید سود سپرده بانکی در عوض برای سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی کاهش پیدا کرده است. پیش از بخشنامه جدید، سود این حساب‌های را با نرخ هفت و هشت و حتی گاهی تا ۱۰ درصد محاسبه می‌کردند که از حالا به بعد سود این حساب‌ها با نرخ پنج درصد واریز خواهد شد. سپرده کوتاه‌مدت عادی، سپرده‌هایی هستند که نرخ سود آن‌ها به‌صورت ماه‌شمار محاسبه می‌شود و واریز و برداشت از آن محدودیتی از نظر زمانی ندارند. به بانک مرکزی به‌شکل هدفمند قصد دارد مردم را وادار کند سمت سپرده‌های بلندمدت بروند. در وضعیت فعلی نگهداری پول بلاتکلیف در یک حساب سپرده کوتاه‌مدت به هیچ‌وجه عاقلانه نیست. فرض کنید ۱۰۰ میلیون تومان پول در چنین حسابی دارید. قبلا با نرخ هشت درصد، صاحب این حساب در ماه حدود ۶۶۰ هزار تومان در ماه سود دریافت می‌کرد که پس از تغییرات فعلی سود همین مقدار پول با سود پنج درصد تقریبا به ۴۰۰ هزار تومان کاهش پیدا می‌کند.
اگر همین مقدار پول را به یک حساب سه‌ماهه یا شش‌ماهه منتقل کنید که نرخ سود آن‌ها به‌ترتیب ۱۲ و ۱۷ درصد است، بانک ماهیانه ۹۸۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان برایتان واریز خواهد کرد.
قبل سررسید، به موجودی حساب دست نزنید
نرخ جدید سود سپرده برای حساب‌های شش‌ماهه، یکساله، دوساله و سه‌ساله افزایش پیدا کرده؛ این خبر خوبی است به‌شرط اینکه وقتی سپرده‌گذاری کردید، تا آخر قرارداد دست به موجودی حساب نزنید. در مصوبه آمده پایبندی بانک‌ها به نرخ جدید سود سپرده به‌شرطی است که صاحب حساب هیچ برداشتی از آن نداشته باشد.
بانک مرکزی به‌طور مشخص اعلام کرده اگر برداشت از حساب سپرده‌های مدت‌دار پیش از سررسید انجام شود، یک درصد از سود مورد توافق کسر می‌شود. به‌عنوان مثال اگر یک نفر از سپرده کوتاه‌مدت یکساله خود قبل از سررسید برداشت کند، نرخ سود قابل پرداخت به موجودی حساب او از ۲۰.۵ درصد به ۱۹.۰۵ درصد کاهش پیدا می‌کند. به این ترتیب سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت در صورت ماندگاری کمتر از سه‌ماه تنها مشمول چهار درصد سود، یعنی یک درصد کمتر از سود پنج‌درصدی سپرده کوتاه‌مدت عادی می‌شوند. صاحب حساب سپرده کوتاه‌مدت شش‌ماهه و انواع سپرده بلندمدت که از سه‌ماه تا شش‌ماه در بانک بماند، ۱۱ درصد سود دریافت می‌کند. سپرده‌های بلندمدت یکساله، دوساله و سه‌ساله اگر بین شش‌ماه تا یکسال در بانک بمانند، بیشتر از ۱۶ درصد سود دریافت نخواهند کرد.
مصوبه افزایش نرخ سود وام، شامل حال تسهیلات قرض‌الحسنه نخواهد شد
سود سپرده دوساله و سه‌ساله که بین یک سال تا دو سال ماندگاری داشته باشد، ۱۹.۵ درصد خواهد بود و نهایتا نرخ سود سپرده بلندمدت سه‌ساله که بیشتر از دو سال و کمتر از سه‌سال در بانک مانده باشد و مشتری بخواهد آن را پیش از سررسید برداشت کند، نهایتا به ۲۰.۵ درصد می‌رسد.
وضعیت جدید دریافت تسهیلات بانکی
نرخ جدید سود سپرده بانکی افزایش پیدا کرده؛ بانک مرکزی تقریبا تصمیمی دست‌ودلبازانه گرفته، اما در عوض، سود تسهیلات بانکی را هم از ۱۸ درصد به ۲۳ درصد افزایش داده است. دریافت‌کننده تسهیلات ۵۰ میلیون تومانی پیش از این با نرخ سود ۱۸ درصد و مهلت پرداخت ۲۴ ماهه، در ماه حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان قسط می‌داد. همین وام بانکی با نرخ سود ۲۳ درصد، از این به بعد با قسط ماهی دو میلیون و ۶۰۰ هزار تومان پرداخت می‌شود. در پایان دوره اقساط، دریافت کننده تسهیلات، عوض ۹ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان سودی که باید علاوه بر اصل پول پس می‌داد، باید ۱۲ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان به بانک برگرداند.
دریافت‌کننده ۱۰۰ میلیون وام با نرخ سود ۱۸ درصد، به‌شرط بازپرداخت ۴۸ ماهه، طبق مصوبه قبلی ماهی دو میلیون و ۹۰۰ هزار تومان قسط می‌داد و علاوه بر اصل پول، در پایان قرارداد ۴۱ میلیون سود به بانک برمی‌گرداند. اقساط ماهیانه این فرد حالا با نرخ سود ۲۳ درصدی، به سه‌میلیون و ۲۰۰ هزار تومان افزایش پیدا می‌کند و رقمی که در پایان قرارداد علاوه بر اصل پول به بانک برمی‌گرداند، ۵۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان محاسبه می‌شود.
مصوبه افزایش نرخ سود وام، شامل حال تسهیلات قرض‌الحسنه نخواهد شد و دریافت‌کنندگان تسهیلات ازدواج مانند گذشته چهار درصد سود به بانک پرداخت می‌کنند.
آیا افتتاح سپرده بانکی عاقلانه است؟
نرخ جدید سود سپرده بانکی از حالا به بعد حداقل پنج درصد (برای سپرده کوتاه‌مدت) و حداکثر ۲۲.۵ درصد (برای سپرده سه‌ساله) خواهد بود. اگر همان سود ۲۰.۵ درصد سپرده یکساله را به‌عنوان متر و معیار در نظر بگیریم، بانک مرکزی رکورد پرداخت سود به صاحبان حساب سپرده بانکی را شکسته است، اما هنوز بعضی‌ها فکر می‌کنند نگهداری پول در بانک ارزش آن را در مقایسه با کاهش می‌دهد. این نظریه قدیمی بر مبنای مقایسه نرخ تورم و سود بانکی استوار است و تا وقتی تورم سالیانه با سرعت ۴۶ درصد پیش‌می‌تازد، سپرده بانکی یکساله با نرخ سود ۲۰.۵ درصد را عاقلانه نمی‌داند. ادعای این افراد تا وقتی منطقی است که ریسک بالای سایر بازارها را نادیده بگیریم. لااقل بانک همیشه سود می‌دهد!
نرح جدید سود سپرده بانکی را می‌توان با بازدهی سایر بازارها مثل سکه طلا مقایسه کرد. در این بازار طی یکسال گذشته شاهد سوددهی حداقل ۹۰ درصد و حداکثر ۱۴۲ درصد بوده‌ایم. پس یکسال بردباری و نگهداشت پول در حساب بانکی به‌منظور دریافت ۲۰.۵ درصد سود احتمالا نباید خیلی به‌چشم بیاید نه؟ از کجا معلوم این بازار در یکسال آینده همین وضعیت را به چشم ببیند؟ هیچ تضمینی وجود ندارد. علاوه بر این بانک‌ها تا همیشه برای سرمایه‌گذاران گریزان از ریسک پاک و معصوم باقی خواهند ماند. موقعیت صاحبخانه‌ای را در نظر بگیرید که ۳۰۰ میلیون پول پیش و ماهی هفت میلیون اجاره از مستاجر دریافت می‌کند. او می‌تواند ۳۰۰ میلیون را به بانک ببرد، در حساب یکساله بخواباند و ماهی پنج میلیون سود بگیرد تا در کنار اجاره، درآمد خود را به ۱۲ میلیون افزایش دهد. بازی با پول پیش که باید سر سال به مستاجر برگردانده شود، در سایر بازارها خطر دارد./ فرارو
