ردپای تزریق ارز در بازار

«دارایی‌های خارجی بانک مرکزی» و کاهش رشد 7 ماهه پایه پولی
طبق آمارهای بانک مرکزی، در چهار ماه نخست سال 1402 خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی به رقم 548 همت رسیده است. این رقم در اسفند سال گذشته 682.4 همت بوده است. بنابراین خالص دارایی‌های خارجی در تیر امسال 19.6 درصد نسبت به اسفند سال گذشته کاهش یافته است. این بیشترین افت چهار ماهه خالص دارایی های خارجی در  مقاطع مشابه سال های گذشته بوده است.

از طرفی، پایه پولی (که دارایی‌های خارجی بانک مرکزی جزئی از آن است) در اولین ماه از تابستان امسال به 921.3 همت رسیده است. به بیان دیگر، پایه پولی در تیر امسال 7.1 درصد نسبت به اسفند سال گذشته رشد کرده است.

اهمیت این رقم زمانی مشخص می‌شود که بدانیم چه بخشی از این رشد را «دارایی‌های خارجی بانک مرکزی» ایجاد کرده است.

شواهد آماری حاکی از آن است که سهم دارایی‌های خارجی بانک مرکزی از رشد پایه پولی منفی 15.5 درصد بوده است. یعنی رشد 7.1 درصدی پایه پولی تنها از مجرای «خالص بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی» و «خالص بدهی دولت به بانک مرکزی» ایجاد شده و اگر رشد این دو جزء نبود، رشد پایه پولی در تیر 1402 می‌توانست به محدوده منفی برسد و کاهش یابد.

پای تزریق ارز به بازار در میان است؟
کاهش چشمگیر سهم «دارایی‌های خارجی بانک مرکزی» از رشد چهار ماهه پایه پولی به واسطه علل مختلفی شکل گرفته است اما برخی مهم ترین عامل در ثبت این رویداد را  مداخلات بانک مرکزی در بازار ارز می دانند.

در واقع می‌توان گفت احتمالا بانک مرکزی برای تحقق اهدافی که کشور در تجارت خارجی دارد مجبور شده به صورت رسمی یا غیر رسمی یا از مجرای کنترل نرخ ارز، برخی از منابع ارزی خود را به بازار تزریق کند. این اقدام باعث کاهش «دارایی‌های خارجی بانک مرکزی» شده و به تبع آن سهم این جزء از رشد پایه پولی کاهش یافته است. بنابراین به نظر می‌رسد در آمارهای پولی و بانکی تیر 1402، ردپایی از تزریق ارز به بازار نهفته باشد.