احتمالاً برای شما این سوال پیش آمده باشد که آلیاژ طلا چیست؟ همانطور که می‌دانید از طلای خالص به علت نرمی بیش از حد در ساخت زیورآلات و مصنوعات طلا استفاده نمی‌شود. اگر چه طلای خالص فلز می‌باشد، اما این فلز بسیار شکننده و نرم بوده و دارای مقاومت مناسب برای ساخت مصنوعات طلا نیست.
به همین جهت طلای خالص را با انواع فلزهای دیگر ترکیب کرده تا علاوه بر افزایش مقاومت و چکش خواری، بتوان آن را به رنگ‌های مختلف نیز در آورد. فلز طلا قابلیت ترکیب با بسیاری از فلزات را دارد و بنابر مقدار ترکیب شده، عیارهای مختلف به دست می‌آید.
کلمه آلیاژ یک واژه فرانسوی به معنی ترکیب کردن است. آلیاژ در حقیقت نوعی از محلول یا مخلوطی از چند فلز یا غیر فلز است که در آن چند عنصر فلزی یا غیر فلزی با یک فلز اصلی ترکیب می‌شوند. در این ترکیب فلز اصلی که بیشترین درصد را به خود اختصاص می‌دهد را فلز پایه می‌گویند. همانطور که گفته شد گاهی یک فلز با یک فلز ترکیب می‌شود مانند ترکیب مس با آلومینیوم. گاهی هم یک فلز با یک یا چند غیر فلز ترکیب می‌گردد؛ نظیر ترکیب آهن با کربن که غیر فلز است.
به طور کل آلیاژها بسیار مفیدتر و مناسب‌تر از فلزهای خالص برای استفاده می‌باشند. در حقیقت هدف از تولید آلیاژ، بهبود خواص ماده مورد استفاده می‌باشد. بدین معنا که با ترکیب کردن فلز طلای خالص با عناصر دیگر، می‌توان ویژگی‌های از آن شامل استحکام، سختی، دوام و دیگر ویژگی‌ها را بسیار بهبود داد و برای ساخت جواهرات و مصنوعات طلا استفاده کرد.
البته آلیاژ تنها متخصص به طلا نیست. بلکه در بسیاری از فلزات مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای نمونه فلز آلومینیوم، یک فلز بسیار سبک بوده که دارای مقاومت چندان زیادی نیست. اما با ترکیب با منیزیم و مس تبدیل به آلیاژی تولید می‌شود که دارای استحکام زیادی بوده و برای ساخت فضاپیما، هواپیما سازی، موشک سازی و ساخت انواع وسیله‌های نقلیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور کل فواید آلیاژ از فلز خالص بیشتر می‌باشد.
آلیاژها به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند: آلیاژهای آهنی و آلیاژهای غیر آهنی. این تقسیم‌بندی بر اساس نوع فلز پایه‌ای است که در ترکیب آن‌ها استفاده شده است.
آلیاژهای آهنی: در این نوع آلیاژها، آهن به عنوان فلز پایه نقش اصلی را ایفا می‌کند و با یک یا چند فلز یا غیر فلز دیگر ترکیب می‌شود. معروف‌ترین آلیاژ در این دسته، فولاد است که کاربردهای گسترده‌ای دارد.
آلیاژهای غیر آهنی: در این دسته، فلز پایه از نوعی غیر آهن است. نمونه‌هایی از این آلیاژها شامل برنج، مفرغ و آلیاژهای طلا می‌شوند. امروزه، استفاده از فلزات خالص در صنایع مختلف کمتر شده و آلیاژهای مختلف به دلیل ویژگی‌های برترشان بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فلز خالص طلا را می‌توان با فلزات مختلف ترکیب کرد تا آلیاژهای متفاوتی با عیارها و رنگ‌های متنوع به دست آید. افزودن فلزاتی مانند نقره، روی، نیکل، مس، پلاتین، پالادیوم، آهن و آلومینیوم به طلا، خواص آن را بهبود می‌بخشد و امکان تولید طلا با رنگ‌ها و ویژگی‌های مختلف را فراهم می‌کند. از جمله معروف‌ترین انواع آلیاژهای طلا می‌توان به طلای زرد و طلای سفید اشاره کرد. همچنین طلاهای قرمز، سبز، سیاه و بنفش نیز وجود دارند. در ادامه، به توضیح برخی از این آلیاژها می‌پردازیم.
طلای زینتی عموماً از نوع زرد و ۱۸ عیار است. با این حال، طلای سفید نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد اما طلای زرد همچنان محبوبیت خود را حفظ کرده است. انواع عیارهای طلای زرد عبارتند از:
طلای ۱۸ عیار به دلیل ترکیب متعادل طلا و فلزات دیگر، محبوبیت زیادی بین مردم دارد و به طور گسترده در ساخت جواهرات و زیورآلات استفاده می‌شود.
طلای سفید نیز در میان جواهرات طرفداران زیادی دارد و به‌طور عمده در دو نوع ۱۸ عیار و ۹ عیار عرضه می‌شود. ترکیبات این نوع آلیاژ به شرح زیر است:
طلای سفید ۱۸ عیار: این نوع از طلای سفید شامل ۷۵ درصد طلا و ۲۵ درصد پالادیوم یا پلاتین است. این ترکیب، علاوه بر دادن رنگ سفید به طلا، مقاومت و دوام آن را نیز افزایش می‌دهد.
طلای سفید ۹ عیار: این نوع از طلای سفید شامل ۳۷.۵ درصد طلا و ۶۲.۵ درصد نقره است. این ترکیب با کاهش درصد طلا و افزودن نقره، گزینه‌ای اقتصادی‌تر برای افرادی است که به دنبال خرید طلای سفید هستند.
طلای قرمز که معمولاً در نوع ۱۸ عیار تولید می‌شود، از ترکیب ۷۵ درصد طلا و ۲۵ درصد مس به دست می‌آید. مس موجود در این ترکیب باعث ایجاد رنگ قرمز زیبا و متمایز در طلا می‌شود.
طلای بنفش نیز از نوع ۱۸ عیار بوده و از ترکیب ۷۹ درصد طلا و ۲۱ درصد آلومینیوم تولید می‌گردد. این آلیاژ به دلیل رنگ خاص و جذاب خود مورد توجه قرار می‌گیرد.
طلای سیاه ۱۸ عیار از ترکیب ۷۵ درصد طلا و ۲۵ درصد کبالت به دست می‌آید. این آلیاژ به دلیل رنگ سیاه منحصر به فرد و ظاهری شیک، محبوبیت خاصی دارد.
این نوع آلیاژ که به تازگی مورد توجه قرار گرفته، اولین بار توسط پروفسور امیلیا موروسن ساخته شد. این ترکیب شامل ۳ قسمت تیتانیوم و ۱ قسمت طلا است. تیتانیوم به دلیل استفاده گسترده در عرصه پزشکی شناخته شده است و افزودن طلا به آن باعث بهبود ساختار اتمی و افزایش سختی و مقاومت آن می‌شود. این آلیاژ تقریباً ۴ برابر سخت‌تر از فولادهای معمولی و ۴ برابر مقاوم‌تر از تیتانیوم خالص است و به همین دلیل در ساخت ایمپلنت‌های پزشکی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آلیاژهای طلا با ترکیبات و رنگ‌های متنوع خود نشان‌دهنده توانایی انسان در بهبود و افزایش قابلیت‌های این فلز گران‌بها هستند. از طلای زرد که همچنان محبوبیت خود را در ساخت زیورآلات حفظ کرده تا طلای سفید، قرمز، بنفش و سیاه که هر کدام زیبایی و ویژگی‌های خاص خود را دارند، این آلیاژها نقش مهمی در صنعت جواهرسازی ایفا می‌کنند. همچنین، آلیاژهای خاص مانند تیتانیوم-طلا با کاربردهای پیشرفته در زمینه‌های پزشکی، نشان‌دهنده پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیکی در بهبود خواص مواد است. بنابراین، درک و شناخت انواع آلیاژهای طلا به ما کمک می‌کند تا با انتخاب‌های آگاهانه‌تر و مناسب‌تر از این فلز ارزشمند بهره‌مند شویم.
